Khái niệm dung dịch xử lý khí thải DEF, Adblue
Dung dịch xử lý khí thải DEF (Diesel Exhaust Fluid) hay còn có tên gọi khác là Adblue ở châu Âu, Úc là một dung dịch không màu, trong suốt, không gây độc hại, được pha chế từ 32.5% ure tinh khiết (AUS32) và 67.5% nước cất. DEF sẽ được phun vào hệ thống ống xả của động cơ diesel nhằm chuyển hóa khí thải độc hại NOx thành khí trơ trước khi thải ra ngoài môi trường.
Bản chất của việc chuyển khí NOx thành nitơ và nước là do phản ứng hóa học giữa NOx và khí amoniac do DEF tạo ra dưới tác dụng của bộ xúc tác chọn lọc SCR được trang bị cùng với phương tiện.
Dung dịch DEF được ứng dụng đầu tiên trong công nghệ BlueTec của Daimler AG. Thành phần chất lượng của DEF hay Adblue được đánh giá theo ISO 22241-1 hay DIN70070.
Xem thêm: Nước xử lý khí thải động cơ ô tô
Các quy định về khí thải và đăng kiểm khí thải ở Việt Nam
Theo Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ về việc quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ thì từ ngày 01-07-2007 mức tiêu chuẩn khí thải của các động cơ là tiêu chuẩn Euro 2.
Tuy nhiên mới đây, Bộ Giao thông Vận tải đang hoàn thành dự thảo tờ trình Chính phủ về việc phê duyệt lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với ôtô, xe máy sản xuất trong nước và nhập khẩu. Theo đó, Việt Nam dự định sẽ bỏ qua tiêu chuẩn khí thải Euro 3 và nâng thẳng lên tiêu chuẩn Euro 4 đối với ôtô kể từ 1/1/2017. Cụ thể, các loại ôtô hạng nhẹ, hạng nặng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 kể từ 1/1/2017; áp dụng tiêu chuẩn Euro 5 kể từ ngày 1/1/2022. Riêng các loại môtô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn Euro 3 kể từ 1/1/2017. Như vậy việc sử dụng dung dịch xử lí khí thải DEF là thật sự cần thiết đối với động cơ diesel khi muốn vượt qua đăng kiểm một cách dễ dàng.
Trong điều kiện nhiệt độ 25oC, dung dịch DEF có thời gian sử dụng trong vòng hai năm. Tuy nhiên, nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc nhiệt độ quá cao thì tuổi thọ của dung dịch giảm nên cần xem hạn sử dụng ghi trên bao bì sản phẩm. Dung dịch DEF có 67,5% là nước, do vậy vẫn có thể bị bốc hơi khi bảo quản ở nhiệt độ cao. Để tránh hiện tượng này cần chứa dung dịch trong can có nắp đậy kín.
Hệ thống SCR
SCR (Selective Catalytic Reduction) là một công nghệ sử dụng hệ thống xúc tác chọn lọc để tạo ra khí amoniac từ dung dịch AUS32.
Hệ thống SCR được áp dụng cho tất cả các loại xe tải theo tiêu chuẩn của Mỹ. Tính tới thời điểm hiện tại, đây là công nghệ duy nhất đáp ứng được mọi yêu cầu mà không ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ đồng thời cũng góp phần tiết kiệm nhiên liệu.
Một số dòng xe sử dụng DEF hoặc Adblue trên thị trường Việt Nam:
1. Xe đầu kéo, xe công, xe bơm bê tông, xe trộn bê tông, zoomlion
- Caterpillar
- Cummins
- Detroit
- Volvo – Mack
- Paccar…
2. Xe gia đình, xe hạng sang:
- Mercedes-Benz với công nghệ BlueTEC với các dòng xe R-Class, ML và GL sử dụng động cơ V6.
- BMW 5 Series Sedan
- Audi với động cơ diesel V6
- DaimlerChrysler,
- Renault,
- Volvo
3. Máy công nghiệp
Hướng dẫn sử dụng dung dịch DEF
Dung dịch DEF sử dụng rất đơn giản. Bạn chỉ cần mua dung dịch của nhà sản xuất và đổ nó vào bồn chứa (tránh đổ nhầm sang bồn chứa nhiên liệu). Chú ý không nên đổ dung dịch ở mức quá cao hoặc quá thấp so với mức quy định. Trong quá trình sử dụng, khi dung dịch cạn dần và dưới mức cho phép thì hệ thống đèn báo sẽ bật sáng. Tùy theo mức độ sử dụng của động cơ mà thời gian đổ tiếp DEF là khác nhau.
Trong quá trình sử dụng dung dịch có vấn đề gì thắc mắc, bạn có hể liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo thông tin liên hệ dưới đây hoặc tham khảo những câu hỏi mà khách hàng thường hỏi trong mục dưới.
Điều gì sẽ xảy ra nếu hết DEF trong bình chứa?
Tất cả các xe chạy động cơ Diesel đều có một hệ thống cảnh báo lượng DEF trong bình khi lượng dung dịch thấp, quá thấp hoặc hết. Như vậy dựa vào tín hiệu đèn báo, bạn sẽ biết được khi nào cần thêm dung dịch vào bồn chứa.
Phải làm thế nào để tránh bơm nhầm nhiên liệu vào bể chứa dung dịch DEF hoặc ngược lại? Những dấu hiệu nhận biết?
Để tránh bơm nhầm nhiên liệu vào bể chứa dung dịch DEF, bạn cần chú ý đến vòi phun của chúng: Bơm dùng để phun nhiên liệu thường có vòi lớn hơn, hai bồn chứa nhiên liệu và dung dịch DEF cũng có màu sắc khác nhau được quy định theo tiêu chuẩn ISO. Khi nhiên liệu được bơm vào dung dịch thì Diesel nhẹ hơn sẽ nổi trên mặt dùng dịch. Tuy nhiên ngay cả một lượng nhỏ diesel vào bể chứa dung dịch cũng làm hỏng hệ thống và động cơ sẽ ngừng chạy. Trong trường hợp này bạn nên đưa chiếc xe đến trung tâm sửa chữa.
Dung dịch DEF có thể gây ăn mòn cho động cơ không?
Dung dịch DEF không độc hại và nguy hiểm nhưng có thể gây ăn mòn cho một số loại vật liệu như: thép cacbon, đồng, kẽm, nhôm… Do vậy không nên chứa dung dịch DEF trong những dụng cụ được làm từ các loại vật liệu này. Có thể tham khảo tiêu chuẩn ISO 22241 để biết thêm thông tin.
Có cần dùng bảo hộ khi làm việc với dung dịch DEF không?
Khi làm việc với dung dịch DEF bạn không cần thiết phải mặc quần áo bảo hộ. Trong trường hợp bị đổ dung dịch làm ố quần áo, bạn chỉ cần giặt với nước.
Xử lí thế nào khi bị tràn dung dịch?
Trong quá trình vận chuyển hoặc cho dung dịch vào động cơ, có thể bạn làm dung dịch bị ràn ra sàn. Hãy lau và rửa sạch bằng nước. Nếu lau khô, nó sẽ kết tinh và hình thành những tinh thể màu trắng.
Dung dịch DEF có tuổi thọ trong thời gian bao lâu?
Trong điều kiện nhiệt độ 250C, dung dịch DEF có thời gian sử dụng trong vòng 2 năm. Tuy nhiên nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc nhiệt độ quá cao thì tuổi thọ của dung dịch giảm. Cần xem hạn xử dụng ghi trên bao bì sản phẩm. Trong trường hợp nhiệt độ quá thấp (khoảng dưới -110C), dung dịch sẽ bị kết tinh. Bạn có thể làm nóng dung dịch và trong thời gian ngắn thì hiện tượng này không ảnh hưởng gì tới động cơ của xe.
Dung dịch DEF có xảy ra hiện tượng bốc hơi không?
Dung dịch DEF chứa 67,5% là nước. Do vậy dung dịch vẫn có thể bị bốc hơi khi bảo quản ở nhiệt độ cao. Để tránh hiện tượng này cần chứa dung dịch trong can chứa có nắp đậy kín.
Bộ xử lý khí thải động cơ diesel
Với các xe đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 3-5 thì hệ thống xử lý khí thải thường gồm có:
– bộ lọc muội DPF (Diesel Particulate Filter) và
– bộ xúc tác phun urê SCR (Selective Catalytic Reduction).
Bộ lọc DPF hoạt động để lọc muội than phát sinh trong quá trình đốt không hết của nhiên liệu. Khi muội đầy bộ DPF thì ECU sẽ điều khiển để phun thêm nhiên liệu đốt cháy muội hay còn gọi là quá trình post injection. Nếu vì một nguyên nhân nào đó mà không đốt được thì muội sẽ làm tắc đường ống xả, gây giảm công suất động cơ và có thể làm cháy hoặc hỏng động cơ.
DPF chỉ lọc được muội còn những thanh phần khí như oxit Nitơ thì không lọc được.
Muốn giảm oxit nitơ thì cần phun Urea vào ống xả có lắp bộ xúc tác SCR.
